ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 17، شماره 10، دی 1403 ، شماره پی در پی 104

سیری در جگونگی تجلی حقوق کودک در آثار هارپرلی و هوشنگ کرمانی

صفحه (177 - 193)
سعید رحیمی‌پور (نویسنده مسئول)
تاریخ دریافت مقاله : فروردین 1403
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : خرداد 1403

چکیده

زمینه و هدف: ادبیات از دیرباز خواستگاه تحولات و جنبشهای گوناگون جوامع بشری بوده است. کودکان بعنوان ادامه دهندگان نسل بشر مورد توجه خاص ادیبان بوده‎اند. ژانر رمان به خاطر به کارگیری المانهای داستانی بستری مناسب در تجلی جلوه های انسانی-اجتماعی به شمار میرود. نگاه تطبیقی به آثار ادبیات، خواننده را به فراسوی مرزها در آگاهی از مشترکات جوامع انسانی رهنمون میسازد تا با بیان رنجهای مشترک، امکان چاره جویی آنها را تسریع نماید. هدف این مقاله نگاهی تحلیلی به داستان کشتن پرنده مقدس هارپر لی و داستان بچه های قالیباف‌خانه هوشنگ کرمانی که بعنوان نمونه و بصورت هدفمند برگزیده شده اند.

روش مطالعه: روش تحقیق، استنباطی- تحلیلی و جامعه آماری آثار دو نویسنده میباشد. روش گردآوری داده ها از نوع مستندیابی و روش آنالیز، تحلیل محتوای داستانهای مورد نظر بود. چارچوب تحلیل با تمرکز بر روی المان شخصیت‌پردازی و دیدگاه راوی داستان معطوف گردید.

یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد در هر دو داستان و از منظر هر دو نویسنده، کودکان بیش از آ‌نکه راوی اتفاقات و حوادث جامعه بزرگسالِ جوامع دو نویسنده باشند، تجلی‌گر حقوق نادیده گرفته و پایمال شدۀ خودشان هستند.

نتیجه گیری: دو نویسنده با مهندسی ادبی معکوس از زاویۀ دید شخصیت کودک، واقعیتتم تلخ جوامع داستانهای خود را در ذهن خواننده متبادر میکنند تا شاید راه حل احیای حقوق نادیده گرفته شده کودکان به دغدغه ذهنی آنها تبدیل و آنها را به تجدید نظر در نگرش رفتاری جوامع و روابط انسانی رهنمون شوند.

کلمات کلیدی
رمان , حقوق کودک , عناصر داستانی , تم , زاویه دید , شخصیت پردازی

• اتکینسون، ای. رابرت. (2016). بزرگ شدن با اسکات و اتیکس: از کشتن پرنده مقدس تا نگاه کردن یک نگهبان. مجله آنلاین حقوق. شماره، 65 ، صص، 95-125.
• انتظاری، علی و جوادیان، مرضیه. (2012). انعکاس فرهنگ کار در قصه کودک. راه‎کارهای فرهنگی، شماره 14 و 15،صص 206-228.
• بری، ام (2005). آموزش و پرورش تطبیقی: سنن، مدرنیته، و چالشها. مترجم عباس معدن دار آرانیو تهران: انتشارات جنگل.
• پوربا، جیم پرایگو. (2018). نقد روایتی رمان کشتن پرنده مقدس. رساله دکترا. دانشگاه محمدیه سوماترا اترا.
• پویان، مجید و جهانشاهی صافی، الهام. (2014). ریشه یابی کار کودک در آثار کرمانی. فصلنامه گفتمان و ادبیات، شماره 1، پیاپی 4، صص 92-111.
• تسای، می یو. (2014). تأییدیه ماهیت شعری و درمان بی نظمی در قطعه های فراری مایکل. مجله شوفر، شماره 32، پیاپی 3، صص50-71.
• جسام، آدیل حتیف و حتیف، ادیل. (2020). آگاهی فرهنگی کودکان به عنوان مکانیسم دفاعی در مقابل رده بندی در کشتن پرنده مقدس. در. باسکار، چ. سارکار ویراستار، رده بندی در ادبیات: دیدگاه انتقادی (هند: چاپ‎خانه آباس کلکته).
• حوگن، کگن هیلد. (2018). دیدگاه کودک در کشتن پرنده مقدس و بادبادک پران. پایان‎نامه ارشد. دانشگاه شمالی نوروژ.
• عبادی، س. (1992). حقوق کودک. تهران: انتشارات روشنگران.
• عطایی، زهرا. (2005). حقوق کودک. تهران. انتشارات سامان
• غنی زاده، پ. و مرتضویان، س. آ. (2019). چالشهای قانون در دوره پدرسالاری در ایران(1375-1299) و استراتژی خواست عمومی برای ایجاد قانون. مجله استراتژی فرهنگی اجتماعی، شماره 8، پیاپی 30، صص، 235-264.
• فیلیپس، ب. رأس و استاینر، ب. کریستوفر. (1999). فرهنگ غیر منتظم، هنر کالا در جهان استعمارگری و پسا استعمارگری. کالیفرنیا: انتشارات دانشگاه کالیفرنیا.
• کریپندورف، ک (2004). تحلیل محتوایی: پایه و اساس روش تحقیق. تهران: انتشارات نی.
• کورادی، جی و یسمت، ای (2015). مروری بر ادبیات حقوق کودکان و جمع‎گرایی قانونی. مجله جمع‎گرایی قانونی و قانون غیر رسمی، شماره 47، پیاپی 2، صص، 226-245.
• کیانی، حسین و جهانگیری، الناز و حسن شاهی، سعیده. (2016). ارزیابی چگونگی کار کودک در قالیباف‎خانه هوشنگ کرمانی با تاکید بر سیستم کار ایران. مجله ادبیات کودک، شماره 1، صص، 93-116.
• گلاسر، آیرین. (1998). بیشتر از نان: ریشه یابی سوپ آشپزخانه. آلبانا: انتشارات دانشگاه آلبانا.
• لی، هارپر. (1960). کشتن پرنده مقدس. امریکا: لیپینکات.
• مالی، آ (2001). ادبیات در کلاس زبان. کمبریج: انتشارات دانشگاه کمبریج.
• مرادی کرمانی، هوشنگ. (1988). بچه های قالیباف خانه. تهران، انتشارات شهاب.
• مشتاق، عبد الحلیم محمد و می حیدر، عدالهادی (2020). روایت کودک در رمان کشتن پرنده مقدس هارپر لی. مجله علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشگاه کویا، شماره 3، پیاپی 1، صص، 150-155.
• میدلتون، اندرو و کلم، دیاتریج .(2003). زمین شناسی سنگ رزتا. مجله باستان شناسی مصری، شماره 89، صص، 207-216.
• نجفی، عزیزی و خداوردی، عباس زاده و عدل پرور، لیلا. (2020). گفتمان انتقادی در قالباف خانه هوشنگ کرمانی بر اساس نظریه فرکلاو. مجله شفای دل، شماره 4، پیاپی 7، صص، 157-176.
• هندیک، آکانشایا (2017). نقل روایت‎ها: ارزیابی عناصر خود‎روایتی در رمان کشتن پرنده مقدس. پایان‎نامه ارشد. دانشگاه حرفه ای لاولی.